Otwarcie wystawy w Dachau
„W poszukiwaniu pojednania. Z otwartymi dłońmi”
poświęconej ks. kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu SJ
Poniżej prezentujemy 164 zdjęcia z uroczystości w Dachau.
We wtorek 25 października 2011 r. na terenie byłego obozu koncentracyjnego KZ Dachau, w godzinach rannych, zgromadziła się delegacja osób z Polski. Zwiedzano obóz, Muzeum, złożono kwiaty oraz odmówiono krótką modlitwę w intencji tych, którzy tam zginęli. W godzinach południowych w Monachium, odbyło się spotkanie w Konsulacie z Panią Elżbietą Sobótką, Generalnym Konsulem RP. Po spotkaniu nastąpiło zwiedzanie historycznej części miasta Monachium, związanej także z polską, w towarzystwie historyka Pani Niny Kozłowskiej (Absolwentki historii Europy środkowowschodniej, polonistyki i filozofii w Monachium i Bochum; pracownika naukowego Monachijskiego Uniwersytetu; tłumacza polskiej literatury fachowej i literatury pięknej na język niemiecki).
Wieczorem odbyła się uroczystość otwarcia wystawy poświęconej ks. kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu SJ. Poprzedziło ją nabożeństwo ekumeniczne pod przewodnictwem Ludwiga Schmidingera delegata ordynariusza monachijskiego ds. Miejsca Pamięci KZ Dachau oraz Björna Mensinga pastora Ewangelickiego Kościoła Pojednania na terenie byłego obozu. Podczas modlitw przypomniano Polaków i więźniów innych narodowości zamęczonych przez Niemców w obozie Dachau. Pastor w kazaniu wspomniał – „I podążamy w duchu prawdy i poznania, które mogą czynić nasze życie wolne od fałszywych i fatalnych wyobrażeń i celów. (…) Wystawa o życiu i działalności kardynała Adama Kozłowieckiego, (…) jest także ważnym wkładem do tych starań. Już sam tytuł chce pokazać, jak to jest w ogóle możliwe – Z otwartymi dłońmi… w poszukiwaniu pojednania – pokazuje, że można i jak można na nowo ufać w przezwyciężenie przeszłości”.
Podczas uroczystości otwarcia wystawy słowa pozdrowienia skierowali: pastor dr Björn Mensinga, delegat ordynariusza monachijskiego Ludwig Schmidinger oraz burmistrz miasta Dachau Peter Bürgel. Następnie słowa powitalne skierowali: Elżbieta Sobótka, konsul generalny RP w Monachium; w imieniu ks. bpa Edwarda Frankowskiego, Prezesa Zarządu Fundacji im. Ks. Kard. Adama Kozłowieckiego „Serce bez granic”– ks. Marek Flis, rzecznik prasowy Fundacji; Anna Kowalska, Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego; dr Krzysztof Kaczmarski, Naczelnik Biura Edukacji Publicznej IPN Rzeszów; w imieniu Józefa Kardysia, Starosty powiatu Kolbuszowskiego – Dariusz Bździkot, sekretarz Fundacji; Jerzy Wilk, Wójt Gminy Majdan Królewski. Referat na otwarcie wystawy ku czci ks. kard. Adama Kozłowieckiego SJ (1911-2007) wygłosił ks. dr Stanisław Cieślak SJ.
W uroczystościach, oprócz wyżej wspomnianych osób, udział wzięli m.in.: biskup pomocniczy archidiecezji Monachium – Freising Bernhard Haßlberger; przedstawiciel Prowincji Jezuitów w Niemczech; o. dr Stanisław Pławecki CSsR, proboszcz Polskiej Misji Katolickiej w Monachium; Teresa Kubas – Hul, Przewodnicząca Sejmiku Województwa Podkarpackiego; Bogdan Romaniuk, Dyrektor Muzeum Kard. Kozłowieckiego w Hucie Komorowskiej. Obecni byli również przedstawiciele byłych więźniów i ich rodzin oraz liczna grupa Polaków z Polskiej Misji Katolickiej w Monachium, którzy przybyli z polskimi flagami.
W zorganizowanie wystawy zaangażowali się partnerzy z terenu Niemiec i Polski: Pełnomocnik Kurii Biskupiej do pracy duszpasterskiej w terenie muzeum – obozu w Dachau oraz Ewangelicki Kościół Pojednania, Konsulat Generalny RP w Niemczech, Podkarpacki Urząd Marszałkowski, IPN w Rzeszowie, Starostwo Powiatowe w Kolbuszowej, Diecezja Sandomierska, Fundacja im. Ks. Kardynała Adama Kozłowieckiego “Serce bez granic” oraz wiele osób prywatnych – działających społecznie na terenie Niemiec i Polski. Patronat: Konsulat Generalny RP w Niemczech, Podkarpacki Urząd Marszałkowski, IPN w Rzeszowie, Starostwo Powiatowe w Kolbuszowej.
Szczególne zasługi w otwarciu wystawy ma, mieszkająca w Monachium, pani mgr Genowefa Bialkovski, członek Fundacji im. Ks. Kardynała Kozłowieckiego, a równocześnie nauczycielka historii w Szkole Przedmiotów Ojczystych przy Polskiej Misji Katolickiej w Monachium. Wystawa będzie otwarta do 8 stycznia 2012 r.
Ludwig Schmidinger otwierając wystawę podkreślił, że kardynał Kozłowiecki „mimo cierpień jakich doznał zawsze kierował się miłością bliźniego także w stosunku do swoich prześladowców”.
Życie i przeżycia obozowe Apostoła Afryki przedstawił w referacie „Wspomnienia księdza kardynała Adama Kozłowieckiego z Dachau” ks. Stanisław Cieślak, jezuita z Krakowa. Mówił: We wspomnieniach obozowych kard. Kozłowiecki wielokrotnie odsłonił wielkość i głębię swojego serca oraz wypełniające go uczucia: „W tych strasznych warunkach, jakich się znajdujemy, wśród otaczającego nas ze wszech stron bestialstwa, staję się dziwnie wrażliwy na każdy objaw dobroci i ludzkości. Proszę się nie dziwić, że dosyć często piszę o objawach dobroci esesmanów czy innych naszych prześladowców, ale każdy, najdrobniejszy nawet szczególik wpadł nam w oczy i głęboko wrażał się w pamięć i serce. Ach, jak dobra jest dobroć!…” Dalej w referacie wspomniał, że ks. kardynał wielokrotnie po wojnie przebywał w Niemczech oraz Dachau, m.in. w 1960 r. z okazji Kongresu Eucharystycznego w Monachium oraz Olimpiady 1972 roku. 25 sierpnia 1972 roku, w przededniu Igrzysk Olimpijskich w Monachium, podczas Godziny Wspomnień urządzonej staraniem Kościoła katolickiego, ewangelickiego i Gminy Wyznaniowej Izraelskiej w byłym obozie koncentracyjnym w Dachau, wygłosił przemówienie, w którym mówił o zwycięstwie miłości nad nienawiścią. Nawiązując do miejsca spotkania powiedział m.in.: „Podczas Igrzysk Olimpijskich w Berlinie [ w 1936 r.] byłem w Polsce młodym jeszcze studentem. Nie przeczuwałem, ze za trzy lata sam będę więźniem obozu koncentracyjnego przez pięć i pół lat – najpierw w Oświęcimiu, a potem w Dachau. Tu przekonałem się, że nienawiść jest rzeczą nie tylko zbrodniczą, ale także bezsensowną. Właśnie tutaj, w tych nieludzkich warunkach obozu koncentracyjnego, uświadomiłem sobie tę głęboką prawdę, że każdy człowiek jest moim bratem, ponieważ jesteśmy dziećmi jednego i tego samego Ojca – pana Boga. Tu nauczyłem się mieć w nienawiści nienawiść i samemu bronić się przed nienawiścią do kogokolwiek, nawet do mego brata w mundurze, który mnie nienawidził i męczył”.
Na zakończenie ks. Cieślak powiedział: Straszliwe przeżycia w obozach koncentracyjnych w Auschwitz i Dachau nie zniszczyły szlachectwa ducha kard. Kozłowieckiego. Wyszedł z nich jeszcze bardziej przekonany o wyższości miłości nad złem, nienawiścią i zemstą oraz koniecznością budowy świata na fundamencie Ewangelii Jezusa. Ten świadek Jezusa ucieleśniał miłość nieprzyjaciół i przebaczenie. Był wielkim rzecznikiem i orędownikiem pojednania między narodami polskim i niemieckim. Do końca dni zachował wiarę w człowieka i niezwykła pogodę ducha, emanując dobrocią i życzliwością.
Po otwarciu wystawy cała delegacja z Polski spotkała się z panią Konsul w Bergkirchen.
Ks. Marek Flis