Z okazji 70. rocznicy wyzwolenia więźniów z obozu KL Dachau, tj. 29 kwietnia 1945 roku, Muzeum Kardynała Adam Kozłowieckiego SJ w Hucie Komorowskiej na nowo zaprasza do części obozowej swojej ekspozycji stałej.
Od 29 kwietnia br. można zobaczyć po raz pierwszy wyeksponowaną księgę z 1945 roku, unikatowy dar od Pani Marii Pawulskiej-Rasiej z New Jeresy. Drugi egzemplarz księgi znajduje się jedynie w IPN w Warszawie. Jest to oryginalny spis pomordowanych Polaków w obozie koncentracyjnym KL Dachau w latach 1939-1945, opracowany przez Ks. Edmunda Chart, więźnia Dachu (nr obozowy 28100 z 16 listopada 1946 roku). Spis nosi tytuł „Zmarli Polacy w Dachau 1939-1945”. Za podstawę tego spisu służyły kartoteki więzienne.
Ze słowa wstępnego:
Ks. Edmund Chart, Frankfurt/M., 16 listopada 1946 roku
,,Spis ten nie jest jednak kompletny. Jest on dokonany ściśle według zapisków znalezionych w biurze obozowym. Doskonale się orientujemy, że wielu zmarłych, zamordowanych czy też wywiezionych, nie przechodziło przez ewidencję obozową. Z całą sumiennością staraliśmy się wynotować wszystkie nazwiska, znajdujące się w kartotece. Jedynie nie zmarłych w Dachau, ale zapisanych na transport inwalidów podałem za nieżyjących, ponieważ o ich śmierci świadczyły listy i zapytywania rodzin z Polski, oraz wykazał to proces przeciwko SS-manom (listopad – grudzień 1945 roku). Przy każdym nazwisku trzymałem się następującej kolejności: nazwisko, imię, numer obozowy, data urodzenia, miejsce urodzenia, miejsce ostatniego zamieszkania, zawód, data śmierci, wyznanie (…).
Dając do druku ten smutny spis chciałbym, ażeby ci, którzy jeszcze oczekują swoich najbliższych lub mają tylko niejasne wiadomości o nich, mogli się upewnić o ich losie. Niech ten spis cmentarzyska dachauowskiego wykaże naszym Rodakom, do czego człowiek ,,dojść” może usuwając ze swojego życia Boga i zasady moralne”.
Na wystawie można zobaczyć także unikatowe eksponaty składające się z darów Pani Marii z USA, od Ks. prof. Ludwika Grzebienia SJ z Krakowa, od Bpa dra Edwarda Frankowskiego, od Pani dr Anny Jagodzińskiej z IPN w Warszawie, od Pana Mariusza Wołosza, Pani Marii Barwińskiej oraz od Pani Janiny Świeczko z Białobrzegów Radomskich. Tym razem prezentujemy książkę Kardynała Adama Kozłowieckiego SJ ,,Ucisk i strapienie: pamiętnik więźnia 1939-1945” z 1967, 1995 i 2008 roku. Za zgodą Muzeum KL Dachau, podczas zwiedzania wyświetlany jest też film nakręcony przez nazistów w latach 1939-1945, jako dokument tamtych strasznych, nieludzkich dni. Osoby zainteresowane zapraszamy na miejscu do skorzystania z naszego cyfrowego archiwum.
K. C.
