3 listopada 2021
W Katolickim Domu Kultury w Sandomierzu odbyło się spotkanie dekanalnych koordynatorów Synodu Powszechnego zwołanego przez papieża Franciszka. W obradach wzięli świeccy, siostry zakonne, księża oraz bp Krzysztof Nitkiewicz i bp Edward Frankowski. Funkcję moderatora pełnił ks. Marek Kumór, diecezjalny koordynator drogi synodalnej.
Biskup Ordynariusz podziękował obecnym, którzy reprezentowali 25 dekanatów, za udział w konsultacjach synodalnych. Zachęcił do dzielenia się swoimi przemyśleniami odnośnie do aktualnej sytuacji diecezji sandomierskiej i katolików w Polsce. – Wierzę, że zbliży to nas do siebie jeszcze bardziej i pozwoli mieć prawdziwy obraz Kościoła, który razem stanowimy i kochamy – powiedział biskup.
Ks. Marek Kumór wyjaśnił, że etap lokalny, czyli diecezjalny synodu potrwa do sierpnia 2022 roku. Prace odbywać się będą na poziomie parafii, dekanatów i wspólnot. Ich owoce zostaną przekazane do sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski. Jak podkreślił ks. Kumór, dokument, który ma powstać, nie jest celem sam w sobie. Chodzi przede wszystkim o przeżycie wspólnotowości w Kościele.
Ks. Grzegorz Słodkowski
Rzecznik Diecezji Sandomierskiej
tel. 665 071 881
rzecznik@diecezjasandomierska.pl
Redaktor „Gościa Sandomierskiego”
http://sandomierz.gosc.pl/
https://diecezjasandomierska.pl/doswiadczenie-obecnosci-w-kosciele/
GŁÓWNE PYTANIA DO KONSULTACJI
Ojciec Święty Franciszek w niedzielę 10 października 2021 r. zainaugurował XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów na temat: „Ku Kościołowi Synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja”, który potrwa do 2023 r. Papież pragnie, aby ten Synod nie był jednorazowym wydarzeniem, ale procesem, by w tym synodalnym doświadczeniu uczestniczyli nie tylko biskupi, ale wszyscy, „bo wszyscy przez chrzest i bierzmowanie otrzymali Ducha Świętego, a w Eucharystii karmią się jednym Ciałem Żyjącego Pana.” Dlatego też Synod jest podzielony na trzy etapy: lokalny, kontynentalny i powszechny w Rzymie. Pierwszym etapem Synodu jest faza diecezjalna, której uroczyste otwarcie w naszej diecezji nastąpiło w niedzielę 17 października. Podczas pierwszego etapu (diecezjalnego) drogi synodalnej Kościół skupi się na tym, kto jest „towarzyszem podróży”, kto jest na uboczu, na marginesie, jak słuchani są świeccy, zwłaszcza młodzi i kobiety, jaka jest przestrzeń dla głosu mniejszości, odrzuconych i wykluczonych. A także jakie są stereotypy, kontekst społeczny i kulturowy, w którym żyjemy. Wszyscy są zachęcani do odważnego wypowiadania się. Podczas dyskusji synodalnych będzie możliwość określenia, jak inspiruje ludzi modlitwa i celebracja liturgiczna, jak promować aktywne uczestnictwo wszystkich wiernych w liturgii i sprawowaniu funkcji uświęcającej, jaka jest przestrzeń dla sprawowaniu posługi akolity itp., w jaki sposób zaangażować ludzi w promowanie sprawiedliwości społecznej, w ochronę praw człowieka, itp.
Synod jest okazją do uświadomienia sobie, gdzie jesteśmy na drodze budowania synodalnej wrażliwości, a więc do wskazania, jakie napotykamy trudności, a jakie mamy dobre praktyki i doświadczenia.
Niniejszy Synod stawia następujące zasadnicze pytanie: Kościół synodalny, głosząc Ewangelię, „podąża razem”. Jak owo „podążanie razem” realizuje się dzisiaj w waszym Kościele lokalnym? Do podjęcia jakich kroków zaprasza nas Duch Święty, abyśmy wzrastali w naszym „podążaniu razem”? (DP, 26).
Odpowiadając na to pytanie, jesteśmy zaproszeni do:
– przypomnienia sobie naszych doświadczeń: Jakie doświadczenia z naszego lokalnego Kościoła przywołuje na myśl to pytanie?
– ponownego odczytania tych doświadczeń w sposób bardziej pogłębiony: Jakie radości wywołały? Jakie trudności i przeszkody napotkały? Jakie rany wydobyły na światło dzienne? Jakie wzbudziły przemyślenia?
– zebranie owoców, by się nimi podzielić: Gdzie w tych doświadczeniach rozbrzmiewa głos Ducha Świętego? O co Duch Święty nas prosi? Jakie są punkty, które należy potwierdzić, jakie są perspektywy zmian, jakie kroki należy podjąć? Gdzie dostrzegamy zgodność? Jakie drogi otwierają się dla naszego Kościoła lokalnego?
Aby pomóc w pogłębionej analizie tego fundamentalnego pytania, poniższe tematy podkreślają istotne aspekty „przeżywanej synodalności” (DP, 30). Odpowiadając na te pytania, warto pamiętać, że „podążanie razem” odbywa się na dwa głęboko powiązane ze sobą sposoby. Po pierwsze, podążamy razem, ze sobą nawzajem, jako Lud Boży. Następnie, podążamy razem jako Lud Boży z całą rodziną ludzką. Te dwie perspektywy ubogacają się wzajemnie i są pomocne w naszym wspólnym rozeznawaniu w kierunku głębszej komunii i bardziej owocnej misji.
Pytania towarzyszące każdemu z dziesięciu poniższych tematów mogą być użyte jako punkt wyjścia lub pomocne wskazówki. Wasza rozmowa i dialog nie muszą się ograniczać do poniższych pytań:
TOWARZYSZE PODRÓŻY
W Kościele i w społeczeństwie jesteśmy na tej samej drodze, ramię w ramię. W naszym Kościele lokalnym kim są ci, którzy „podążają razem”? Kim są ci, którzy wydają się bardziej oddaleni? W jaki sposób jesteśmy wezwani, aby wzrastać jako towarzysze? Jakie grupy lub osoby pozostają na marginesie?
W Kościele i w społeczeństwie jesteśmy na tej samej drodze, ramię w ramię.
W waszym Kościele lokalnym, kim są ci, którzy „podążają razem”?
Kiedy mówimy „nasz Kościół”, kto do niego należy?
Kto nas prosi, abyśmy szli razem?
Kim są towarzysze podróży, także poza granicami kościelnymi?
Jakie osoby lub grupy są pozostawione na marginesie, wyraźnie lub faktycznie?
SŁUCHANIE
Słuchanie jest pierwszym krokiem, ale wymaga otwartego umysłu i serca, bez uprzedzeń. W jaki sposób Bóg przemawia do nas poprzez głosy, które czasami ignorujemy? W jaki sposób wysłuchiwani są świeccy, zwłaszcza kobiety i młodzi ludzie? Co ułatwia lub utrudnia nasze słuchanie? Jak dobrze słuchamy tych, którzy są na peryferiach? W jaki sposób jest włączony wkład osób konsekrowanych, mężczyzn i kobiet? Jakie są ograniczenia w naszej zdolności słuchania, zwłaszcza tych, którzy mają inne poglądy niż nasze własne? Jaka jest przestrzeń dla głosu mniejszości, zwłaszcza tych, którzy doświadczają ubóstwa, marginalizacji lub wykluczenia społecznego?
Słuchanie jest pierwszym krokiem, ale wymaga otwartego umysłu i serca, bez uprzedzeń.
Komu nasz Kościół partykularny jest „winien posłuchania”?
W jaki sposób wysłuchiwani są świeccy, zwłaszcza młodzi i kobiety?
W jaki sposób włączamy wkład konsekrowanych mężczyzn i kobiet?
Jaką przestrzeń ma głos mniejszości, odrzuconych i wykluczonych?
Czy potrafimy zidentyfikować uprzedzenia i stereotypy, które utrudniają nam słuchanie?
W jaki sposób wsłuchujemy się w społeczny i kulturowy kontekst, w którym żyjemy?
W jaki sposób włączamy wkład konsekrowanych mężczyzn i kobiet?
Jaką przestrzeń ma głos mniejszości, odrzuconych i wykluczonych?
Czy potrafimy zidentyfikować uprzedzenia i stereotypy, które utrudniają nam słuchanie?
W jaki sposób wsłuchujemy się w społeczny i kulturowy kontekst, w którym żyjemy?
ZABIERANIE GŁOSU
Wszyscy są zaproszeni do mówienia z odwagą i parezją, to znaczy łącząc wolność, prawdę i miłość. Co umożliwia lub utrudnia odważne, szczere i odpowiedzialne wypowiadanie się w naszym Kościele lokalnym i w społeczeństwie? Kiedy i jak udaje nam się powiedzieć to, co jest dla nas ważne? Jak funkcjonują relacje z systemem medialnym (nie tylko z mediami katolickimi)? Kto przemawia w imieniu wspólnoty chrześcijańskiej i jak jest on wybierany?
Wszyscy są zaproszeni do mówienia z odwagą i parezją, to znaczy łącząc wolność, prawdę i miłość. *W jaki sposób promujemy wolny i autentyczny styl komunikacji wewnątrz wspólnoty i jej organów, bez dwulicowości i oportunizmu?
A w odniesieniu do społeczeństwa, do którego należymy?
Kiedy i jak udaje nam się powiedzieć to, co jest dla nas ważne?
Jak układają się relacje z systemem medialnym (nie tylko z mediami katolickimi)?
Kto przemawia w imieniu wspólnoty chrześcijańskiej i jak jest on wybierany?
CELEBROWANIE
„Podążanie razem” jest możliwe tylko wtedy, gdy opiera się na wspólnotowym słuchaniu Słowa i sprawowaniu Eucharystii. W jaki sposób modlitwa i celebracje liturgiczne inspirują i ukierunkowują nasze wspólne życie i misję w naszej wspólnocie? W jaki sposób inspirują najważniejsze decyzje? W jaki sposób krzewimy czynne uczestnictwo wszystkich wiernych w liturgii? Jaka przestrzeń jest dana na uczestniczenie w posłudze lektora i akolity?
„Podążanie razem” jest możliwe tylko wtedy, gdy opiera się na wspólnotowym słuchaniu Słowa i sprawowaniu Eucharystii.
W jaki sposób modlitwa i celebracja liturgiczna skutecznie inspirują i prowadzą nasze „podążanie razem”?
W jaki sposób inspirują najważniejsze decyzje?
W jaki sposób krzewimy czynne uczestnictwo wszystkich wiernych w liturgii i pełnienie funkcji uświęcania?
Jaką przestrzeń przeznacza się na wykonywanie posługi lektora i akolity?
WSPÓŁODPOWIEDZIALNI W NASZEJ WSPÓLNEJ MISJI
Synodalność służy misji Kościoła, do udziału w której powołani są wszyscy jego członkowie. Skoro wszyscy jesteśmy uczniami-misjonarzami, to w jaki sposób każda osoba ochrzczona jest powołana do uczestniczenia w misji Kościoła? Co przeszkadza ochrzczonym w byciu aktywnymi w misji? Jakie obszary misji są przez nas zaniedbywane? W jaki sposób wspólnota wspiera swoich członków zaangażowanych w służbę na rzecz społeczeństwa w różny sposób (zaangażowanie społeczne i polityczne, badania naukowe, nauczanie, krzewienie sprawiedliwości społecznej, ochrona praw człowieka, troska o środowisko itp.). W jaki sposób Kościół pomaga tym członkom przeżywać ich służbę społeczeństwu w sposób misyjny? W jaki sposób dokonuje się rozeznania wyborów związanych z misją i przez kogo?
Synodalność służy misji Kościoła, do udziału w której powołani są wszyscy jego członkowie.
Skoro wszyscy jesteśmy uczniami-misjonarzami, to w jaki sposób każdy ochrzczony jest powołany do bycia czynnym uczestnikiem misji?
W jaki sposób wspólnota wspiera swoich członków zaangażowanych w służbę na rzecz społeczeństwa (zaangażowanie społeczne i polityczne, w badania naukowe i nauczanie, promowanie sprawiedliwości społecznej, ochrona praw człowieka i troska o wspólny dom, itp.)
Jak pomaga im żyć tymi zaangażowanymi w logice misyjnej?
W jaki sposób dokonuje się rozeznania wyborów związanych z misją i kto w nich uczestniczy?
W jaki sposób są włączane i dostosowywane różne tradycje dotyczące stylu synodalnego, stanowiące dziedzictwo wielu Kościołów, zwłaszcza wschodnich, w perspektywie skutecznego świadectwa chrześcijańskiego?
DIALOG W KOŚCIELE I SPOŁECZEŃSTWIE
Dialog wymaga wytrwałości i cierpliwości, ale umożliwia także wzajemne zrozumienie. W jakim stopniu różne osoby w naszej wspólnocie spotykają się, aby prowadzić dialog? Jakie są miejsca i środki dialogu w naszym Kościele lokalnym? W jaki sposób krzewimy współpracę z diecezjami sąsiednimi, wspólnotami zakonnymi na danym terenie, stowarzyszeniami świeckich i ruchami itd.? W jaki sposób są rozwiązywane różnice poglądów, konflikty i trudności? Na jakie szczegółowe kwestie w Kościele i społeczeństwie powinniśmy zwrócić większą uwagę? Jakie doświadczenia dialogu i wspólnego zaangażowania mamy z wyznawcami innych religii i z osobami bez afiliacji religijnej? W jaki sposób Kościół prowadzi dialog i uczy się od innych instytucji społeczeństwa: świata polityki, ekonomii, kultury, społeczeństwa obywatelskiego i ludzi żyjących w ubóstwie?
Dialog jest drogą wytrwałości, która obejmuje także milczenie i cierpienie, lecz jest zdolny do zbieranie doświadczeń ludzi i narodów.
Jakie są miejsca i sposoby dialogu w obrąbie naszego Kościoła partykularnego?
W jaki sposób są rozwiązywane różnice poglądów, konflikty i trudności?
W jaki sposób krzewimy współpracę z diecezjami sąsiednimi, z i pomiędzy wspólnotami zakonnymi obecnymi na tym terenie, z i pomiędzy stowarzyszeniami i ruchami świeckich, itd.?
Jakie rozwijamy doświadczenia dialogu i wspólnego zaangażowania z wyznawcami innych religii i niewierzącymi?
W jaki sposób Kościół prowadzi dialog i uczy się od innych instytucji społeczeństwa: świata polityki, ekonomii, kultury, społeczeństwa obywatelskiego, ubogich itd.?
EKUMENIZM
Dialog między chrześcijanami różnych wyznań, zjednoczonymi przez jeden chrzest, zajmuje szczególne miejsce na drodze synodalnej. Jakie relacje ma nasza wspólnota kościelna z członkami innych tradycji chrześcijańskich i wyznań? Co nas łączy i jak razem podążamy? Jakie owoce przyniosło nam wspólne podążanie? Jakie są trudności? Jak możemy zrobić następny krok we wspólnym podążaniu naprzód?
Dialog między chrześcijanami różnych wyznań, zjednoczonymi przez jeden chrzest, zajmuje szczególne miejsce w drodze synodalnej.
Jakie relacje utrzymujemy z naszymi braćmi i siostrami innych wyznań chrześcijańskich?
Jakich obszarów one dotyczą?
Jakie owoce wynieśliśmy z tego „podążania razem”?
Jakie są trudności?
WŁADZA I UCZESTNICTWO
Kościół synodalny jest Kościołem uczestniczącym i współodpowiedzialnym. W jaki sposób nasza wspólnota kościelna określa cele, do których należy dążyć, drogę do ich osiągnięcia i kroki, które należy podjąć? W jaki sposób sprawowana jest władza lub zarządzanie w naszym Kościele lokalnym? W jaki sposób praca zespołowa i współodpowiedzialność są realizowane w praktyce? W jaki sposób i przez kogo przeprowadzane są ewaluacje? Jak są promowane posługi i odpowiedzialność świeckich? Czy mamy owocne doświadczenia synodalności na poziomie lokalnym? Jak funkcjonują organizmy synodalne na poziomie Kościoła lokalnego (Rady Duszpasterskie w parafiach i diecezjach, Rady Kapłańskie itd.)? Jak możemy promować bardziej synodalne podejście w naszym uczestnictwie i przewodzeniu?
Kościół synodalny jest Kościołem uczestniczącym i współodpowiedzialnym.
W jaki sposób są określane cele, do których należy dążyć, droga do ich osiągnięcia i kroki, które należy podjąć?
Jak sprawowana jest władza w naszym Kościele partykularnym?
Jakie są praktyki pracy zespołowej i współodpowiedzialności?
Jak promuje się posługi świeckich i podejmowanie odpowiedzialności przez wiernych?
Jak funkcjonują organy synodalne na poziomie Kościoła partykularnego?
Czy są one doświadczeniem owocnym?
ROZEZNAWANIE I PODEJMOWANIE DECYZJI
W stylu synodalnym podejmujemy decyzje poprzez rozeznawanie tego, co Duch Święty mówi przez całą naszą wspólnotę. Jakie metody i procesy stosujemy w podejmowaniu decyzji? Jak je można ulepszyć? Jak krzewimy branie udziału w podejmowaniu decyzji w strukturach hierarchicznych? Czy nasze metody podejmowania decyzji pomagają nam słuchać całego Ludu Bożego? Jaki jest związek między konsultacją a podejmowaniem decyzji i jak to realizujemy w praktyce? Jakich narzędzi i procedur używamy, aby promować przejrzystość i możliwość rozliczenia? Jak możemy wzrastać we wspólnotowym rozeznawaniu duchowym?
W stylu synodalnym decyzje podejmowane są na drodze rozeznania, na podstawie konsensusu wypływającego ze wspólnego posłuszeństwa Duchowi Świętemu.
Za pomocą jakich procedur i jakich metod wspólnie rozeznajemy i podejmujemy decyzje?
Jak je można ulepszyć?
Jak krzewimy udział w podejmowaniu decyzji w łonie wspólnot zorganizowanych hierarchicznie? *Jak łączymy fazę konsultacyjną z decyzyjną, proces dokonywania decyzji z momentem podejmowania decyzji?
W jaki sposób i za pomocą jakich instrumentów promujemy przejrzystość i możliwość rozliczenia?
FORMOWANIE SIĘ W SYNODALNOŚCI
Synodalność pociąga za sobą otwartość na zmiany, formację i ciągłe uczenie się. W jaki sposób nasza wspólnota kościelna formuje ludzi, aby byli bardziej zdolni do „podążania razem”, słuchania siebie nawzajem, uczestniczenia w misji i angażowania się w dialog? Jaka formacja jest oferowana, aby wspierać rozeznawanie i sprawowanie władzy w sposób synodalny?
Strona internetowa Synodu [Synod 2021 – 2023] oferuje sugestie, jak postawić te pytania różnym grupom ludzi w sposób prosty i angażujący. Każda diecezja, parafia czy grupa kościelna nie powinna starać się odpowiedzieć na wszystkie pytania, ale powinna rozeznać i skupić się na tych aspektach synodalności, które są najbardziej istotne w jej kontekście. Uczestnicy są zachęcani do szczerego i otwartego dzielenia się swoimi doświadczeniami z ich rzeczywistego życia oraz do wspólnej refleksji nad tym, co Duch Święty mógłby objawić poprzez to, czym dzielą się ze sobą nawzajem.
Duchowość podążania razem jest powołaniem do stawania się zasadą wychowawczą dla formacji osoby ludzkiej i chrześcijanina, rodzin i wspólnot.
Jak kształtujemy osoby, zwłaszcza te, które pełnią odpowiedzialne funkcje we wspólnocie chrześcijańskiej, aby były bardziej zdolne do „podążania razem”, słuchania siebie nawzajem i angażowania się w dialog?
Jaką formację oferujemy w zakresie rozeznawania i sprawowania władzy?
Jakie narzędzia pomagają nam odczytywać dynamikę kultury, w której jesteśmy zanurzeni i jej wpływ na nasz styl Kościoła?
Ks. Daniel Koryciński Dyrektor Papieskich Dzieł Misyjnych Diecezji Sandomierskiej